بنیان های نقد عالمانه
با سلام به یاران گرامی
لازم به گفتن نیست که برای نقد عالمانه باید شناخت جامعی از موضوع مورد نقد داشته باشیم.این مقدمه ای برای تعریف ترانه نیست…ما می دانیم که تعریف یک موجود بالنده در قالب چند واژه یا جمله میسر نیست…چرا که تغییر از ویژگی های ذاتی بالندگی است.هر تعریف در نهایت شامل مرحله ای از رشد موجود زنده خواهد بود…ما اجماعاً ترانه را هم مانند تمام پدیده های عام هنری به اعتبار بالندگی، موجودی زنده به شمار می آوریم.به این دلیل که همپای گسترش توانایی های خالق خود رشد می کند و هم شانه با او به تعالی می رسد…شناخت بهتر یک موجود زنده وابسته به شناسایی رشد و کیفیت بالندگی اوست…و طبیعتاً باید از آن آغاز شود.رشد در دو بردار اصلی روی می دهد:۱- افقی(شعاعی): توسعه ظرفیت ها و پتانسیل اجرایی ۲- عمودی(استوانه ای): افزایش اثر و فعلیت نیروی جدید…به عنوان مثال در مورد انسان رسیدن به مرحله بلوغ یک رشد شعاعی و بهبود کارایی با کسب مهارت ها و ارتقای توانمندی ها رشد استوانه ای محسوب می شود.به عبارت دیگر رشد هم نوعی حرکت در فضا و زمان است …
با آن چه گذشت می توانیم حرکت در فضا و زمان هنرها را نیز رشد تلقی کرده،برای آن ها مراحلی نظیر کودکی، جوانی و پیری در نظر بگیریم (در شرایط بی مرگی)اینتقسیم بندی به پیدایش سطوح یا کلاس های متعدد ترانه منجر خواهد شد…که هر کلاس متقدم طبعاً پیش نیاز کلاس متأخر است و نباید از حیث ارزش با سطوح دیگر مقایسه شود…اتفاقاً این سطوح با مراحل رشد انسان نسبت مستقیم دارند؛یعنی تقریباً بر هرم سنی جامعه منطبق می شوند!
البته این تفکیک فاقد مرزبندی مشخص و عینی است و نمی تواند مبنای قضاوت قطعی در مورد بسیاری از آثار هنری – در این جا ترانه – قرار گیرد…بنابراین برآورد ما در این زمینه غالباً نسبی خواهد بود…حتی ممکن است ترانه ای ویژگی های دو سطح آغازین و پایانی را نیز توأمان داشته باشد و قدرت تشخیص منتقد را به چالش بکشد…هم ترانه سرا و هم منتقد می دانند که شمول هر یک از این سطوح بر اثری اصیل،از ارزش ان نمی کاهد..چه،مخاطبان در هر بخش سلیقه های در هم تنیده ای دارند و معمولاً می توانند اثر مورد علاقه خود را در هر لباس پیدا کنند…
ذیلاً ویژگی سه سطح مشخص ترانه با فرض استقلال کامل آن ها از یکدیگر در قالب یک جدول تقدیم می گردد.
پ:موسیقی پاپ(به نمایندگی از طرف سایر پایه های هم تراز
ج: جاز
ت: تصنیف های هم خانواده با موسیقی سنتی(اصیل)
سازه ها وآرایه ها |
پایه |
نمایه ها |
پیش نیازها |
پ |
محرک های محیطی- غلیان عواطف- اندیشه نو |
ج |
ضربه های عاطفی+محرک های محیطی+زنگ ساعت صفر |
|
ت |
محرک های محیطی+زنگ ساعت صفر |
|
رابط اصلی حس و کلام |
پ |
اشیا و واسطه های مادی(معنویات پولاریزه شده) |
ج |
نمودها،اشارات و ویژگی های بصری انسان |
|
ت |
رفتارهای خاص بشری |
|
زمینه دریافت |
پ |
عینی |
ج |
انتزاعی |
|
ت |
عینی – ذهنی |
|
کارکرد |
پ |
تمرکز ذهنی – فراخوان حس – موضوع نگاری |
ج |
کشف و شهود |
|
ت |
حس گرفتن ارادی همراه با تمرکز بر آثار محرک دریافت شده |
|
امکانات |
پ |
تألیف بر مبنای نت – انبساط وزنی (عددی)-عدم حساسیت های لفظی و آوایی |
ج |
فراخوان نت های موازی – وزن هجایی – حساسیت های لفظی و اوایی |
|
ت |
آمادگی ترکیب با نت ها و رسیدن به وحدت موسیقایی – وزن کمی(عروضی) |
|
ابزار اصلی |
پ |
تخیل ثابت و متمرکز(منطبق بر استدلال) |
ج |
تداعی خاطرات – تخیل حجمی(مبتنی بر دریافت های برون ذهنی) |
|
ت |
تخیلِ [خطی-لایه ای] –(منطبق بر احساسات معقول) |
|
تعامل نغمه ها باموسیقی بیرونی |
پ |
جانشینی: لاپوشانی وزن با نت – (انحلال یک سویه) |
ج |
هم نشینی: هم پوشانی وزن و نت های موسیقی (انحلال متقابل) |
|
ت |
ترکیبی: ملودی های مضاعف |
|
تصاویر |
پ |
سطحی با تحرک استقرایی |
ج |
استمراری مجازی؛ از طریق انعکاس به فرامتن- (نماهای آبستن) |
|
ت |
استمراری حقیقی(نماهای زاینده) – با تحرک قیاسی |
|
فرصت آفرینش |
پ |
جلسات نامحدود |
ج |
نشست نخستین(ساعت صفر) |
|
ت |
جلسات محدود |
|
سبک پیشنهادی |
پ |
رمانتیسم بر مبنای ناتورالیسم |
ج |
رمانتیسم بر مبنای سوررآلیسم |
|
ت |
رئالیسم بر مبنای رمانتیسم |
در صورت به هم ریختگی جدول امیدوارم یاوران به فریاد برسند!